Общественно-политическая интернет-газета

Адьас соторутааҕыта, уонча армян Тутааччы күнүн бэлиэтээн баран, саха эдэр полицейскай уолаттарын күрүлүүр күнүс кырбаан улахан араллааны таһаарбыттара. Бу дьыала республика биир биллиилээх журналиһын Вера МАКАРОВА хараҕын далыгар киирбэтэҕэ эбитэ буоллар, буруй "састааба суоҕунан" сабыллан хаалыах эбит. Вера бу туһунан "Саха сирэ" хаһыакка суруйан таһаарбытын "Аартык.ру" интернет ааҕааччыларга билиһиннэрэр.

"Икки полицейскайы кырбааһын таах хаала сыста

Биһиги Дьокуускайбытыгар маннык быһылаан тахсыбытын мин алҕас истибитим. Россия Накаастабылы толорор федеральнай сулууспатын Саха сиринээҕи управлениетын Общественнай сэбиэтин чилиэннэрэ Мохсоҕоллоохтооҕу уонна Үөһээ Бэстээхтээҕи холуонньаларга айаннаан испиппит. Ити ааспыт нэдиэлэ чэппиэригэр, атырдьах ыйын 16-гар этэ.

«Эһигини өлөрбөтөхтөр дии»

Арай ол айаннаан иһэн, Марина Н. манныгы кэпсээтэ: «Үнүр күнүс автосалоҥҥа массыынабын көрдөрө киирбитим кэннэ, таһырдьа туох эрэ айдаан буолбутун иһиттим. Тахсан көрбүтүм – уонтан тахса армян икки полицейскайы кырбыы сылдьаллар эбит. Полицейскайдар формалаахтар, эдэрдэр, сахалар. Саба түһээччилэр итириктэр этэ. Биирдэстэригэр саба түһэн, сиргэ охторон түһэрэн, дубинкатын былдьаан ылан, тэбиэлээн киирэн барбыттара. Иккиһигэр үс киһи саба түһэн, кини кыайтарбакка, бэстилиэтин таһааран, «чугаһаамаҥ!» диэн хаһыытаабыта.

Мин кийииппинээн сылдьыбытым, онтум хат – иккиэн шок ыллыбыт. Автосалоҥҥа төттөрү киирэн, 02 эрийдим. Сотору буолан баран, үс полиция «уазига» кэллэ. Кавказецтары массыыналарыгар симитэлээтилэр. Кырбаабыт уолаттартан сорохторо чугас турар коттеджка куоттулар. Ити кэмҥэ били бэстилиэттээх полицейскай миэхэ кэлэн, туоһу буоларбар көрдөстө. Мин, биллэн турар, сөбүлэстим. Ол дааннайдарбын биэрэ турдахпына, аттыбытыгар хас да кавказец истэн турбута. Онтон мин кинилэртэн тэйэммин, автосалоҥҥа киирбитим, массыынабын көрөн баран, төттөрү тахсыбытым – кавказецтар үһүө буолан бу тураллар. Кинилэртэн саамай бөдөҥнөрө, кырыктаахтара утары көрдөрүү биэрдэхпинэ, өлөрүөхпүт диэтэ. Уонна ытыһынан хабарҕатын хайа сотон көрдөрдө. Кэлин билбитим, бу эдэр киһи аата Эдвард Петросян диэн эбит, Тутааччы күнүн бэлиэтээбиттэр».

Марина салгыы кэпсээбитинэн, алта тутуллубут киһини РФ Силиэстийэлиир кэмитиэтин Саха сиринээҕи управлениетын Дьокуускай куораттааҕы отделыгар аҕалбыттар. Полицейскайдар быһылаан туһунан рапорт суруйбуттар. Ол эрэн, силиэдэбэтэл Анастасия Алексеева сайабылыанньа ылартан аккаастаммыт, «туох да алдьархай буолбатах, эһигини өлөрбөтөхтөр дии, оттон саба түһүү уонна кырбааһын кыайан дакаастаныахтара суоҕа» диэбит.

Салгыы Дьокуускай куорат прокуратуратыгар барбыттар. Манна дьуһуурунай рапортарын эмиэ ылбатах. Онуоха полицейскайдар «аккааһы суругунан биэр» диэбиттэригэр, рапорт кумааҕытыгар үрдүнэн «Не приняла» диэн суруйбут. Силиэстийэлиир отделтан, прокуратураттан аккаас ылан баран, ити киэһэ 1 №-дээх полиция отделыгар баран, административнай буруй оҥоһуллубутун туһунан боротокуол суруйарга күһэллибиттэр. 19.3 ыстатыйанан, ол эбэтэр, полиция үлэһитин сокуоннай дьаһалыгар өрөлөһүү иһин. Былаас бэрэстэбиитэлигэр күүһү туттуу (РФ Холуобунай кодексатын 318-с ыст.) уонна былаас бэрэстэбиитэлин үөҕүү (319-с ыст.) бэлиэлэрэ суохтар диэн Дьокуускай куорат Силиэстийэлиир отделыгар эппиттэрин иһин, ити административнай боротокуол эрэ толорорго тиийбиттэр.

Онтон туоһу Марина Н. сайабылыанньатын уонна быһаарыы суругун ылан баран, бу докумуоннар регистрацияламмыт нүөмэрдэрин да эппэтэхтэр, квитанциятын да биэрбэтэхтэр. Ити 1 №-дээх отделга саастаах кавказец баара, Маринаны ыҥыран кэпсэтэ сатаабыт.

Сити киэһэ тутуллубут армяннары таһаартаабыттар, күлүгээттэр 500 солк. сууманан эрэ ыстарааптаммыттар.

Полиция эмиэ көмүскэлгэ наадыйар

Итинник сиэрэ суох быһылаан буолбута биллибэккэ сылдьарыттан, суруналыыс хааным оргуйа түспүтэ. Мин көрдөхпүнэ, холуобунай буруй хас да көрүҥэ оҥоһуллубут: общественнай сиргэ итирик туруктаах сылдьыы (административнай буруй), сулууспаларыгар сылдьар полиция үлэһиттэригэр БӨЛӨҔҮНЭН саба түһэн кырбааһын, дубинкаларын былдьааһын, кинилэр модьуйууларын толорбот буолуу, туоһуга өлөрөрүнэн суоһурҕаныы. Сибилигин куоракка төннөн, матырыйаал суруйа охсуохпун баҕарталаабытым да, Общественнай сэбиэтим үлэтин эмиэ толордохпуна сатанар.

Ол иһин холуонньаттан киэһэ 16.30 чаас саҕана кэлээт, тута «Наше время» хаһыакка үлэлиир билэр суруналыыспар эрийэ охсон, быһылаан туоһутун киниэхэ ыыппытым. Суһаллык нууччалыы тыллаах хаһыакка таҕыстаҕына, хамсааһын икки төгүл түргэн буолуо диэн эрэнэн. Сарсыныгар «500 рублей за голову полицейского» диэн төбөлөөх матырыйаал бастакы балаһаҕа тахсан, күүтүллүбүтүн курдук, дьон-сэргэ ортотугар аймалҕаны таһаарда. Интернет-форумнарга бу быһылааны ырытыһыы, санаа атастаһыыта билигин да уҕараабат. Милииссийэ-полиция үлэһиттэрин куруук үөҕэр-мөҕөр эбит буоллахтарына, бу сырыыга кинилэри көмүскээһин ордук баһыйар.

Оттон официальнай уорганнар, чуолаан, Ис дьыала министерствота, прокуратура уонна Силиэстийэлиир управление бу иһитиннэриини хайдах ылыннылар, тугу гыннылар? Ону билээри, СР ИДьМ-тын пресс-сулууспатын начальнига Станислав Платоновтыын сибээстэһэ сырыттым. Онуоха кини манныгы иһитиннэрдэ: «Ити матырыйаал тахсаатын, министр Виктор Кошелев дьаһалынан, ити кырбаммыт ОВО (харабыллааһын отдела) полицейскайдарын Бэйэҕэ куттал суох буолуутун (ОСБ) отделыгар ыҥыран кэпсэттилэр. Кинилэр кырбаммыттарын туһунан сайабылыанньа да суруйбатахтар, охсуллубуттарын-тэбиллибиттэрин туоһулуур ыспыраапка да ылбатахтар. Министр суругун уонна дьыала матырыйаалларын барытын хомуйан, РФ СК Саха сиринээҕи Силиэстийэлиир управлениетыгар ыыттыбыт. Холуобунай дьыала тэриллэрин-тэриллибэтин быһаарарга диэн».

«Сайабылыанньа суруйбатахтар» диэҥҥэ мин сөбүлэһимээри гынабын: сайабылыанньа суруйан биэрэ сатаабыттарын, силиэстийэ да, прокуратура да ылбатахтара, аккаастаабыттара эбээт! Сокуон ирдэбилинэн дьыала тэриллибитэ буоллар, ол охсуллубуттарын-тэбиллибиттэрин туоһулуур ыспыраапка да ылыа этилэр буоллаҕа («снятие побоев»). Быһата, маннык дьыала таах хаалыа суохтааҕа өйдөнөр, быһылаан буруйдаахтара хайаан да накаастаныахтаахтар. Оттон туоһу Н.Марина туораттан көрө турбакка, тута полицияны көмөҕө ыҥырбытын хайҕыахха эрэ сөп. Билиҥҥи кэмҥэ ити хорсун быһыыга тэҥнэниллэрэ оруннаах.

Бу быһылаантан сиэттэрэн, сиэрдээх ыйытыы үөскээн тахсар. Өскөтүн бэйэлээх бэйэбит сирбитигэр-уоппутугар күрүлүүр күнүс полиция үлэһиттэрэ таах кырбанар буоллахтарына, биһиги, көннөрү гражданнары, оччоҕо ким көмүскүүр? Полиция үлэһиттэрин биир идэлээхтэрэ – силиэстийэ, прокуратура уорганнара көмүскүүртэн аккаастанар буоллахтарына, биһиги, көннөрү дьон, хантан, кимтэн көмүскэл көрдүүбүт?

«Саха сирэ» хаһыат бу дьыаланы кэтээн көрөн сырдатыаҕа.

***

http://aartyk.ru/sobitiya/item/1548-beyebit-sirbitiger-politseyskaydarbytyn-kytary-ataҕastyyr-buollahtaryna

2012-08-24 12:05:27

Всего просмотров: 2085