Общественно-политическая интернет-газета

Уҥуоргу хара тыа кылдьыы буолан туманныран көстөр, муораны санатан долгуннура оонньуур күөх ньаассын суорҕаннаах киэҥ-нэлэмэн ходуһаны ама ким сөбүлүө суоҕай?

Охсуллубут от дыргыйар сытын ама ким умнуой?

Быйылгы сайын киһи күүппэтэх өттүттэн саҕаланан ардаан, тымныйан от үүнүүтэ сир-сир аайы тус туһунан буолла. Онон сиигэ-силбигэ суох сирдэргэ от ситэ үүммэтэ, онтон арыы сиик тохтуур сирдэригэр от хойуутук үүннэ. Ол да иһин сорох улуустарга от былаанын куоһардылар, сорохтор чугаһаттылар. Онон бүтүн өрөспүүбүлүкэ үрдүнэнот былаана 97 бырыһыан туолла.

От үлэтэ туһунан эйгэлээх, дэлэҕэ да былыр былыргыттан улуу отчуттар тустарынан уостан уоска бэриллэн номох буолан үйэлэри уҥуордаан баччаҕа диэри кэлиэ дуо.Саҥа үйэҕэ үктэнэн баран күөх оту күн-дьыл туран биэрдэ да сомсон ылар кыайыылаах-хотуулаах дьон сир -сир аайы баарын истэбит.

Быйылгы сылга “Туймаада” Экоферма тэрилтэтин Нөмүгүтээҕи отделениетын отчута Семен Семенович Денисов сүөһү аһылыгын бэлэмнээһиҥҥэ ордук ситиһиилээхтик үлэлээн үрдүк кирбиилэри ылла. Ол курдук кини звенота бу сайын устата 1000 кэриҥэ туонна оту бэлэмнээн туруоруллубут соругун 110 % толордо. Онтон бүтүн отделениены ыллахха, хаһаайыстыба отчуттара сиилэскэ 2000 туонна былааннаахтарын 121,25 % толорон 2425 тн сиилэһи уктулар. Онтон сенажка былааннарын 142% толорон 142 тн сенаж бэлэмнээтилэр. Итиннэ барытыгар Семен Семенович быһаччы кыттан бэйэтин кылаатын киллэрбитэ саарбаҕа суох. Бу үлэлэр хаһаайыстыба производствота улаатарыгар үтүмэн кылааты киллэрдилэр. Кини сылын аайы сүөһү аһылыгын бэлэмнээһиҥҥэ таһымын намтаппакка үлэтин түмүгэр үүт ыама үрдүү турар. Аҥардас бу сыл тоҕус ыйын түмүгүнэн Нөмүгүлэр 666,99 тн үүтү ыан былааннарын 99,1 % толорбуттар. Сыл бүтүөр диэри ити сыыппара өссө үрдүө турдаҕа.

Семен Семенович 45 сыл устата тыа хаһаайыстыбатын салаатыгар үлэлээн кэллэ. Аан бастаан Покровскайдааҕы опытнай-производственнай хаһаайыстыбаҕа оробуочайынан үлэтин саҕалаабыта. 80-с сыллар сопхуостар үрдүк кирбиилэри ситиһиигэ үлэлэрин муҥутуур кэмэ этэ. Оччолорго Покровскайдааҕы ОПХ үүнээйи салаатыгар саҥа суортары таһаарыыга элбэх үлэни ыыта олороро. Эдэр киһи Семен Семенович онтон тирэх ылан приморскайдааҕы тыа хаһаайыстыбатын институтун бүтэрэн кэлэн «Улахан Аан» сопхуоһугар инженер–механигынан ананар. Бу кэмҥэ эдэр исписэлиис сир үүнүүнү биэрэр кыаҕын улаатыннарар сыаллаах араас агротехнологическай үлэлэри ыытар. Ол түмүгэр сопхуос көрдөрүүлэрэ сылын аайы тупсан оройуоҥҥа бастыҥнар кэккэлэригэр киирэр.

Семен Семенович сааһын тухары тыа хаһаайыстыбатыгар үлэлээн үрдүк таһымнаах исписэлиис буоларын көрдөрдө.

Кэнники сылларга «Туймаада» Экоферма ХЭУо механизатор быһыытынан үлэлиир. Манна кини уопута, билиитэ-көрүүтэ үлэ таһаарыылаах буоларыгар тирэх буоларын бары бэлиэтииллэр. Кэм уларыйан иһэр, ол тухары саҥа техника, оборудование баар буолла. Дьэ ону баһылааһыҥҥа Семен Семенович мындыр өйүнэн, сатабылынан баһылыы тутан сылын аайы кини салайар биригээдэтэ сааскы ыһыы үлэтэ буоллун, сайыҥҥы от хампаанньата буоллун, күһүҥҥү хомуур буоллун кэмигэр үмүрү тутан бүтэрэн үрдүк көрдөрүүлэри ситиһэр.

Семен Семенович дьон ытыктабылын ылыан ылар, кини сүбэтинэн-аматынан ыччат эдэр дьон ылынан билигин хаһаайыстыбаҕа механизатор курдук туһунан билиини-көрүүнү ирдиир ыарахан үлэҕэ сылдьар эдэр көлүөнэ дьон баар буолан эрэллэрэ киһини үөрдэр. Кини ыччаты үлэҕэ уһуйууга улахан болҕомтотун уурар. Ол курдук Семен Семенович биригээдэтигэр биир уола 7-с кылаастан үлэлиир. Билигин устудьуон. Биир уол 11-с кылаас. Кырдьык Семен Семенович Денисов курдук билиилээх-көрүүлээх исписэлиисдьон сир-сир аайы бааллара буолуо. Бу дьоҥҥо тирэҕирэн төрүт дьарыкпытын сайыннаран бардахпытына тыа хаһаайыстыбата тирэхтээх буолуо этэ.

Источник: https://tuymaada-holding.ru/press-center/news/526-yleni-oro-tutan

2025-10-28 08:13:31

Всего просмотров: 157